Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Boşanma davası açmak isteyen kişi öncelikle boşanma sebeplerini değerlendirmelidir. Boşanma sebeplerinin değerlendirilmesinin ardından açılacak davanın anlaşmalı boşanma davası mı yoksa çekişmeli boşanma davası mı olacağı kararlaştırılmalıdır. Boşanma davasının türü belirlendikten sonra davayı açmak isteyen taraf boşanma dilekçesini hazırlayarak yetkili Aile Mahkemesine sunmalıdır. Dilekçenin verilmesinin ardından dava açılır ve yargılama süreci yürütülür.
Boşanma Davası Nedir?
Boşanma, hukuken geçerli bir evliliğin hâkim kararı ile sona erdirilmesidir. Mahkeme veya hâkim kendiliğinden bir hukuki uyuşmazlığa bakmamaktadır. Bir uyuşmazlığa hâkimin bakması için bu uyuşmazlık, dava yoluyla mahkemede ileri sürülmelidir. Boşanma davası, eşlerden birisinin mevcut evliliklerini sona erdirmek için boşanmaya sebep olan olayları ve boşanma talebini içeren bir dilekçeyi makaleye sunmasıdır. Anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davası olmak üzere iki tür boşanma davası çeşidi bulunmaktadır. Çekişmeli boşanma davası, eşlerin boşanmada veya boşanmaya bağlı sonuçlar üzerinde anlaşamamaları sonucunda açılan davadır. Anlaşmalı boşanma davası ise eşlerin hem boşanmada hem de boşanmaya bağlı sonuçlar üzerinde anlaşmalarıyla açılmaktadır. Anlaşmalı boşanma davasında boşanma dilekçesinin yanında bir de anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanmaktadır. Anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanma davasına göre daha çabuk sonuçlanan bir dava türüdür. Çünkü taraflar tüm hususlar üzerinde anlaşmışlardır. Bu davada hâkimin yapacağı anlaşmalı boşanma protokolünün Kanun’a uygun olup olmadığını değerlendirmek ve eğer uygun ise de tarafları boşamaktır. Hâkim, protokolü Kanun’a uygun görmez ise değişiklik yapılmasını talep eder. Eğer taraflar bu değişikliği kabul etmez ise hâkim tarafları boşamaz ve anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanma davasına dönüşür.
Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Boşanma davasının nasıl açılacağı öğrenilmeden önce boşanma davasının türü belirlenmelidir. Çünkü anlaşmalı boşanma davası ve çekişmeli boşanma davasının açılma şekilleri birbirinden farklı olmaktadır. Anlaşmalı boşanma davasında eşler arasında mutabakat vardır. Çekişmeli boşanma davasında ise eşler ihtilaf halindedir.
Anlaşmalı boşanma davası ya da çekişmeli boşanma davası açmak isteyen kişi öncelikle yazılı bir dilekçe eşliğinde mahkemeye başvurmalıdır. Boşanma dilekçesinin avukatlar vekâleten ya da taraflar bizzat yazabilir. Boşanma dilekçesi davada yetkili Aile Mahkemesine verilmelidir. Anlaşmalı boşanma davası açılacaksa boşanma dilekçesi verilirken dilekçeye ek olarak anlaşmalı boşanma protokolü de verilmelidir. Söz konusu boşanma davası çekişmeli boşanma davası ise bu durumda da davayı açan kişi dilekçe ekine delilleri de eklemelidir.
Boşanma davası açmak isteyen kişi adliyelerde bulunan tevzi bürolarına başvurarak tevzi formunda yer alan harçları ödemelidir. Bu harçların ödenmesinin ardından dava dosyasının mahkemesi ve dosya numarası belirlenir. Dosya numarasının da atanmasıyla boşanma davası açılmış olmaktadır.
Boşanma davasının açılmasının ardından aile mahkemesi bir tensip zaptı hazırlar ve bu zaptı taraflara tebliğ eder. Tensip zaptında dilekçeye cevap süresinin ne kadar olduğu, delillerin ne zaman sunulması gerektiği ve delil ve gider avanslarının ne zaman yatırılması yer almaktadır. Tüm bunların yanında ayrıca ön inceleme duruşmasının da ne zaman yapılacağı belirtilmektedir.
Boşanma Davası Masrafları
Boşanma davalarında avukatlık ücretinin yanında bazı mahkeme masrafları da yer almaktadır. Mahkeme masrafları mahkeme tarafından talep edilir ve sürecin doğru bir şekilde yönetilmesi için de bu masrafların mutlaka ödenmesi gerekir. Mahkeme masrafları ödenmediği takdirde mahkemenin açılması mümkün değildir. Mahkeme harçları, tebligat masrafları ve tanık giderleri gibi masraflar en başında 1000- 2000 TL arasında değişmektedir. Fakat davanın seyrine göre ekstra masrafların çıkması da mümkündür.
Boşanma davalarına bakıldığında mahkeme masraflarının en az 1000 TL olarak düşünülebilmesi mümkündür. Dosyada gerekli evraklara ve delillere göre bu ücretin artması mümkündür. Bu ücretin avukatlık ücreti olmadığı unutulmamalıdır. Bu ücret sadece mahkeme veznesine yatırılan ve davanın açılabilmesi için gerekli olan ücrettir. Tarafların bu ücreti ödeyebilmek için mali güçleri yok ise barodan adli yardıma başvurabilmeleri mümkündür.
Yargılama süresince her dava türü için zorunlu masraf kalemleri yer almaktadır. Bu masraflara yargılama giderleri adı verilmektedir. Boşanma davalarındaki yargılama giderleri şu şekilde sayılabilir:
- Başvuru harcı
- Peşin harç
- Dosya gideri
- Tebligat giderleri
- Vekâlet suret harcı
- Bilirkişi ücreti
- Tanık giderleri
2024 senesi için başvuru harcı 179,90 TL, vekâlet harcı 25,60 TL, peşin harç 179,90 TL, gider avansı 710 TL ve vekâlet pulu 60, 50 TL olarak belirlenmiştir.
Boşanma Davası Avukatlık Ücreti
Boşanma davası avukatı, boşanma davasının türüne göre, istenecek maddi- manevi tazminata göre ve de bu dava için ne kadar zaman ve emek harcayacağına göre ücret talep etmektedir. Avukatın talep ettiği ücret Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi ile belirlenmiş meblağ olabilir. Avukatın bu tarifede yer alan vekâlet ücretinin altında bir ücret konusunda müvekkil ile anlaşması yasaktır.
Uygulamaya bakıldığında boşanma davalarına bakan avukatların 2024 yılında 20 bin TL ila 200 bin TL arasında ücret talep ettiği görülmektedir. İşin zorluğuna, işe ne kadar vakit harcanması gerektiğine, delillerin zorluğuna göre avukatın talep edeceği ücret değişiklik göstermektedir.
Çekişmeli boşanma davası avukatının ücreti, kendi uzmanlığına ve işin zorluğuna göre değişmektedir. 2024 yılında çekişmeli boşanma davası için avukatların 40 bin TL ila 50 bin TL arasında ücret talep ettikleri görülmektedir. Anlaşmalı boşanma davasının avukatlık ücreti, çekişmeli boşanma davasına göre farklılık göstermektedir. Anlaşmalı boşanma davasında hukuki prosedürler daha azdır ve dava daha erken sonuçlanmaktadır. 2024 yılında anlaşmalı boşanma davası için avukatların 17 bin TL civarında ücret talep ettiği görülmektedir.
Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Boşanma davasının türüne göre boşanma davasının sebepleri değişmektedir. Anlaşmalı boşanma davası açmak isteyen taraflar kusurlu- kusursuz taraf aramadan boşanırken çekişmeli boşanma davasında bu durum böyle olmamaktadır. Boşanma sebepleri özel boşanma sebepleri ve genel boşanma sebepleri şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Bu sebeplere dayanılarak evliliğin yürütülemeyeceği anlaşılırsa boşanma davası açılmaktadır.
Türk Medeni Kanunu’nda özel boşanma sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır ve 6 tanedir. Özel boşanma sebepleri şu şekildedir:
Zina(aldatma) nedeniyle boşanma davası: Zina, boşanma davalarının en çok açılma sebebidir. Zina, eşlerden birisinin karşı cinsten birisi ile cinsel birliktelik yaşamasıdır.
Terk nedeniyle boşanma davası: Eşlerden birisi ortak yaşanan konutu terk ettiği takdirde diğer eş açtığı boşanma davasında haklı konuma gelmektedir. Buradaki terk, sorumluluktan kaçma amacıyla olmalıdır.
Cana kast, pek kötü muamele nedeniyle boşanma davası: Eşlerden birisi diğer eşin canına kastettiğinde ya da eşine pek kötü muamelede bulunduğunda şiddete maruz kalan eş boşanma davası açabilmektedir.
Suç işleme ya da onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma davası: Eşlerden birisi suç işlediğinde diğer eş boşanma davası açabilmektedir. Aynı şekilde de eşlerden birisi diğer eşin onurunu kıracak şekilde davrandığında mağdur eşin boşanma davası açması mümkündür.
Akıl hastalıklarından dolayı boşanma davası: Neslin devamını engelleyecek bir akıl hastalığı var ise bu durum evlenme engelleri arasında sayılmaktadır. Bu akıl hastalığına rağmen evlilik yapılmış ise bu evlilik mutlak butlan ile batıldır ve iptal ettirilebilmektedir.
Fiili ayrılık sebebiyle boşanma davası: Eşlerden birisi herhangi bir sebebe dayanarak boşanma davası açtıysa ve bu dava reddedildiyse bu ret kararının kesinleşmesinden itibaren eşler 3 sene boyunca ayrı yaşamışlarsa eşlerden biri boşanma davası için tekrar başvuruda bulunabilmektedir.
Genel boşanma sebebi ise evlilik birliğinin temelden sarsılmasıdır. Evlilik birliğinin temelden sarsılması, geçimsizlik kaynaklı, hakaret ya da şiddet kaynaklı olabilmektedir.
Çekişmeli Boşanma Nedir?
Evlilik birliğini sonlandırmak isteyen eşler, boşanmanın mali ve hukuki sonuçları üzerinde anlaştıkları takdirde anlaşmalı boşanma davası söz konusu olmaktadır. Bu durumda tek celsede bile boşanmak mümkündür. Fakat eşler, boşanmanın tüm sonuçları üzerinde anlaşamadıkları takdirde çekişmeli boşanma davası söz konusu olmaktadır.
Çekişmeli boşanma davası Aile Mahkemelerinde açılmaktadır. Aile Mahkemelerinin olmadığı yerlerde ise görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Boşanmaya karar vermiş olan eşlerin son 6 ay birlikte yaşamış oldukları yerde ya da taraflardan birinin ikamet ettiği yerde çekişmeli boşanma davası açılabilir. Anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için eşlerin en az 1 yıl evli kalmış olmaları şartı aranmaktadır. Çekişmeli boşanma davasının açılabilmesi için ise bu şart aranmaz. Eşler, evlilik süresince herhangi bir zamanda çekişmeli boşanma davasını açabilirler.
Boşanma davası açmaya karar veren taraf Türk Medeni Kanunu’nda yer alan sebeplere dayanarak boşanma davasını açmalıdır. Kanun’da yer alan başlıca boşanma sebepleri şu şekildedir:
- Eşlerden birinin zina yapması
- Eşlerden birinin diğerinin hayatına kastetmesi
- Eşlerden birinin diğer eşe onur kırıcı davranışta ya da kötü muamelede bulunması
- Eşlerden birinin suç işlemesi
- Eşlerden birinin sebepsiz bir şekilde ortak konutu terk etmesi
- Eşlerden birinde kalıcı akıl hastalığı oluşması
- Evlilik birliğinin temelden sarsılması
Çekişmeli boşanma davası açmak isteyen eş yukarıda sayılan sebeplerden birine ya da birkaçına dayanarak davayı açabilir.
Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Evlilik birliğini sona erdirmek isteyen eşler boşanma sürecini başlatmaktadır. Eşler, usulüne uygun olarak hazırlanmış dilekçe ile yetkili Aile Mahkemesine başvururlar ve dava süreci başlamış olur. Tarafların her ikisinin de boşanmak isteyip istememesine, boşanmanın sonuçları üzerinde uzlaşıp uzlaşamamalarına göre davanın türü belli olmaktadır.
Özel boşanma sebeplerinin ya da genel boşanma sebeplerinin birine ya da birkaçına dayanılarak çekişmeli boşanma davasının açılması mümkündür. Karşı taraftan istenilen tüm talepler dilekçeye eklenir ve dilekçe delillerle beraber mahkemelerdeki tevzi bürosuna sunulur. Çekişmeli boşanma davası dilekçesi Aile Mahkemesine sunulmaktadır. Aile Mahkemesinin olmadığı yerlerde görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Eşlerin son 6 ay birlikte yaşadığı yerde ya da eşlerden birinin ikamet yerinde dava açılabilir.
Tevzi bürosuna dilekçe sunulduktan sonra tevzi bürosu, davacıya harç ve masrafların yatırılması için tahakkuk fişi verir. Harç ve masraflar ödendikten sonra dosyaya bir esas numarası verilir ve davanın hangi mahkemeye tevzi edileceği belirlenir. Ardından mahkeme bir tensip tutanağı hazırlar ve taraflara tebliğ eder. Taraflar tensip tutanağında yer alan ödevleri yerine getirince duruşmaya hazır olunmaktadır. Öncelikle ön inceleme duruşması yapılacak ve ardından da tahkikat duruşmasına geçilerek yargılama yapılacaktır.
Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Çekişmeli boşanma davası, boşanmaya karar vermiş olan eşin Kanun’da sayılan boşanma sebeplerinden birine ya da birkaçına dayanılarak açılan davadır. Dava, yetkili Aile Mahkemesinde açılmaktadır. Aile Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Çekişmeli boşanma davası açmak isteyen eş boşanma dilekçesini hazırlar ve yetkili mahkemeye gönderir.
Anlaşmalı boşanma davasında her iki taraf da boşanmayı istemektedir. Bu yüzden de anlaşmalı boşanma davaları çabuk sonuçlanmaktadır. Fakat çekişmeli boşanma davasında bu durum söz konusu değildir. Çekişmeli boşanma davasında eşlerden birisi boşanmak istemekte fakat diğer eş boşanmak istememektedir. Bu yüzden de davanın sonuçlanması uzamaktadır.
Çekişmeli boşanma davasının dilekçelerinin ve delillerinin mahkemeye sunulmasıyla dava süreci başlamış olmaktadır. Davanın açılmasıyla da mahkeme taraflara birer tensip zaptı göndermektedir. Tebliğ edilen tensip zaptında ön incelemenin yapılacağı tarih ve saat, dilekçelere cevap verme süreleri ve yatırılması gereken gider avansları yer almaktadır. Ön inceleme duruşmasının ardından tahkikat aşaması başlamaktadır. Hâkimin vermiş olduğu kararlar gerekçelendirilerek taraflara tebliğ edilir. Bu tebliğin ardından istinaf ve temyiz aşamaları başlamaktadır. İstinaf ve temyiz aşamaları son aşamalardır ve bu aşamaların ardından dava dosyası kapanmaktadır.
Hukuki süreçlerin hızlı ve kolay bir şekilde sona ermesi istendiği takdirde alanında uzman bir avukatla çalışılmalıdır. Taraflar anlaşamadığı için davanın sonuçlanma süreci uzamaktadır ve bu nedenle net bir dava süreci söylemek söz konusu olamamaktadır. Ancak ortalama olarak bir çekişmeli boşanma davasının 1,5-2 yıl içerisinde sonuçlandığı görülmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
Eşlerin karşılıklı bir şekilde anlaşarak mahkemeye başvurmalarıyla ya da eşlerden birinin açtığı çekişmeli boşanma davasına diğer eşin de onay vermesiyle anlaşmalı boşanma davası meydana gelmektedir. Taraflar, anlaşmalı boşanma davası sürecinde anlaşmalı boşanma protokolü imzalamaktadır. Anlaşmalı boşanma protokolü mahkemeye sunulur ve bu sayede de taraflar boşanmak konusunda anlaştıklarını belirtirler. Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan bir eksiklik ya da hata geri dönüşü imkânsız kayıplar meydana getirebilmektedir. Bu nedenle de anlaşmalı boşanma protokolü uzman bir avukat eşliğinde hazırlanarak hak kayıpları önlenmelidir.
Anlaşmalı boşanma davası Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesine dayanmaktadır. Anlaşmalı boşanma davasının şartlarını şu şekilde saymak mümkündür:
- Tarafların evliliği en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
- Eşler, mali sonuçlarda ve varsa müşterek çocukların durumunda anlaşmış olmalıdır.
- Anlaşmalı boşanma davası, harç ve masraflar yatırılarak usulüne uygun bir şekilde açılmış olmalıdır.
- Eşer duruşmaya bizzat katılmalı ve anlaşma şartlarını da sözlü olarak onaylamalıdır.
- Hâkim, tarafların ve çocuğun menfaatini gözeterek anlaşmada değişiklikler yaparsa bu değişiklikler taraflarca kabul edilmelidir.
Anlaşmalı boşanma protokolü, sadece boşanma hususunda anlaşılmış olduğuna ilişkin hükümleri içermemelidir. Bu hükümlerin yanında boşanmanın ferileri, ziynet eşyaları ve eşler arasındaki mal rejiminin tasfiyesine ilişkin hükümler üzerinde de anlaşılmış olunmalıdır.
Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Anlaşmalı boşanma davasının süreci ve prosedürü çekişmeli boşanmadan farklıdır. Anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için eşlerin 1 sene evli kalmış olması lazımdır. Anlaşmalı boşanma davsında ihtilaf durumu söz konusu değildir. Bu davada eşler birlikte hareket ederek bir anlaşmalı boşanma dava dilekçesi hazırlarlar. Bu anlaşmalı boşanma dava dilekçesinin yanında bir de anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanmalıdır. Bu anlaşmalı boşanma protokolünün de hazırlanmasıyla dava açılır. Mahkeme gerekli denetimleri yapar ve bir duruşma günü tayin eder. Ardından taraflar duruşmaya davet edilir. Tüm hukuki gereklilikler tamam ise ve protokol de kanununa uygun bir şekilde hazırlanmış ise duruşmanın tek celsede bitmesi bile mümkündür. İstinaf ve temyiz sürelerinin de sona ermesiyle anlaşmalı boşanma davası kesinleşmiş olmaktadır.
Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Anlaşmalı boşanma davasının ne kadar süreceği sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir. Çünkü davaların süresi, tarafların tutumuna ve mahkemenin yoğunluğuna göre değişiklik göstermektedir. Fakat anlaşmalı boşanma davasının çekişmeli boşanma davasından çok daha kısa bir süreçte sonuçlanacağı söylenebilir. Anlaşmalı boşanma davaları genellikle 1 ile 5 ay gibi bir sürede sonuçlanmakta ve hükme bağlanmaktadır.
Tarafların imzalamış olduğu anlaşmalı boşanma protokolü, boşanmaya dair dilekçeye ek olarak mahkemeye sunulmaktadır. Dilekçenin mahkemeye sunulmasının ardından genellikle 1-2 hafta gibi bir sürede tensip tutanağı düzenlenmekte ve duruşma günü verilmektedir. Anlaşmalı boşanma davalarında duruşma gününün verilmesi mahkemenin yoğunluğuna göre değişmektedir. Fakat duruşmaların 1-2 ay sonra verildiği görülmektedir. Tabi mahkeme çok yoğunsa duruşmanın 2-3 ay sonrasına verildiği de görülmektedir. Aynı şekilde tersi durumun da söz konusu olması mümkündür. Mahkemenin iş yükü az ise aynı haftaya bile duruşma günü verilebilmektedir.
Sonuç olarak anlaşmalı boşanma davaları, dosyanın tevzi edilmiş olduğu mahkemenin yoğunluğuna bağlı olarak 1-2 hafta sürebileceği gibi 3-5 ay kadar da sürebilmektedir. Anlaşmalı boşanma davaları genellikle tek celsede sonuçlanan davalardır.
Boşanmada Çocuğun Velayeti Kime Verilir?
Evlilik birliği süresince ortak kullanılan velayet hakkı boşanma davasının sonuçlanmasının ardından ebeveynlerden birine verilmektedir. Boşanma davası sürecinde verilmiş olan velayet tedbiren verilmiş olan velayettir ve geçici niteliktedir. Boşanmanın ardından ise velayet eşlerden birine verilir. Eşler arasında açılmış olan boşanma davasının dayandığı boşanma sebebi velayetin verilmesiyle yakından ilgili değildir. Hâkim, velayeti verirken oldukça geniş bir takdir yetkisine sahiptir. Hâkim bu takdir yetkisini kullanırken çocuğun üstün yararını gözetmek zorundadır. Çocuğun üstün yararı dolayısıyla hâkimin velayeti vermeden önce gözetmesi gereken hususlar bulunmaktadır. Bu hususlar şu şekilde sayılabilir:
- Çocuğun yaşının kaç olduğu, akli ve ahlaki gelişim durumu ve gereksinimleri
- Çocuğun boşanma davasından önce ve dava sürecinde hangi ebeveyn ile daha duygusal ilişki içerisinde olduğu
- Eşlerin sosyal, ekonomik ve eğitim durumları ve çocuğa sağlayabileceği imkânlar
Hâkim, velayet ile ilgili karar vermeden önce gerekli görürse psikolog ya da pedagog gibi uzman kişilerin de görüşünü alabilir. Fakat uygulamaya bakıldığında genellikle yeni doğan ile 12 yaş arasındaki çocukların velayetinin tamamen anneye verildiği görülmektedir. Ancak anne kendi rızası ile çocukların velayetinin babaya bırakılmasını isterse hâkim çocukların velayetini mahkemeye verir. Çocuğun velayetinin verilmesinde yaş belirleyici bir kriterdir. Küçük yaşta olan çocuklar için anne şefkati önemli olduğundan velayet anneye verilmektedir. Yaşı daha büyük olan çocuklar için ise maddi durum ve eğitim hayatı daha büyük önem taşımaktadır. Bu çocuklarda da bu kriterler belirleyici olmaktadır.
Boşanmadan Sonra Soyadı Değişikliği
Boşanma davasının sonuçlarından birisi de soyadı değişikliği yaşanmasıdır. Boşanmadan sonra soyadı değişikliği hususu 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 173. maddesinde düzenlenmektedir. Bu maddeye göre boşanmadan sonra eş, kişisel durumunu koruyacak fakat evlenmeden önceki soyadını kullanacaktır. Boşanmanın gerçekleştiği an hâkimin tarafları boşadığını sözlü olarak ifade ettiği an değildir. Hâkimin gerekçeli kararı açıklandığı zaman boşanma gerçekleşmiş kabul edilmektedir. Bu karar hemen de hazırlanabilir 30 günlük bir süre içerisinde de hazırlanabilir. Tebligatın avukatlara ve taraflara ulaşmasıyla itiraz süresi başlamaktadır. Taraflara itiraz için verilmiş olan süre 2 haftadır ve bu süre hak düşürücü niteliktedir. Bu 2 haftalık süreçte iki taraf da herhangi bir itirazda bulunmazsa boşanma kararı kesinleşmiş olacaktır. Taraflar 2 haftalık sürenin dolmasını beklemek istemiyorlarsa mahkemeye itiraz etmeyeceklerini bildirerek kararın kesinleşmesini öne alabilirler.
Kadın eğer isterse eşinin soyadını kullanmaya devam edebilir. Türk Medeni Kanunu’nun 173. maddesine göre kadının eski eşinin soyadını kullanmakta menfaati var ise ve bu soyadını kullanırken de eşine herhangi bir zarar vermeyeceğini kanıtlar ise eski eşinin soyadını kullanmaya devam edebilir. Bu talep boşanma davasıyla aynı anda gündeme getirilmemiş olsa da 1 yıl içerisinde talep edilebilmesi mümkündür.
Boşanmadan sonra eski soyadına dönülebilmesi için herhangi bir işlemin yapılmasına gerek yoktur. Önemli olan boşanma kararının kesinleşmiş olmasıdır. Boşanma kararının kesinleşmesinin ardından Aile Mahkemesi hâkimi re’sen nüfus müdürlüğüne müzekkere yazar ve soyadının değişmesini talep eder. Boşanmış olan kadın, e-devlet üzerinden bu durumu kontrol edebilir.
Boşanma Davasının Ferileri Nelerdir?
Fer’i kelimesi; boşanma davasının sonuçlarına bağlı olan anlamına gelmektedir. Boşanma davasının fer’ileri şu şekilde sayılabilir:
- Maddi tazminat: Buradaki maddi tazminat 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 174. maddesinde yer alan tazminat türüdür. Bu maddi tazminat genel nitelikte olan ve Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan maddi tazminat ile karıştırılmamalıdır.
- Manevi tazminat: Boşanma davasının fer’isi olan manevi tazminat da 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 174. maddesine dayanmaktadır.
- Nafaka: Boşanma davasında eşler için talep edilen nafaka yoksulluk nafakası, müşterek çocuklar için talep edilen nafaka ise iştirak nafakasıdır. Bu iki nafaka türü de boşanmanın fer’isi niteliğindedir.
- Velayet: Mahkeme, müşterek çocuğun üstün yararını gözeterek velayete ilişkin kararını vermektedir.
Yukarıda sayılanların dışındaki hususlar boşanma davasının fer’isi olarak kabul edilmemektedir. Ziynet alacağı davası ve mal paylaşımı davası boşanmanın sonuçlarına ilişkin açılan dava türlerinden değildir.
Anlaşmalı boşanma davası söz konusu olduğunda tarafların boşanmanın fer’ilerine ilişkin yapmış oldukları anlaşma hâkim tarafından kabul görmelidir. Anlaşmalı boşanma davası sürecinde hazırlanan anlaşmalı boşanma protokolü, boşanmanın fer’ilerini de içermelidir. Taraflar; maddi-manevi tazminat, velayet ve nafaka hususunda anlaşmış olmalı ve hâkim de bu anlaşmayı uygun görmüş olmalıdır.
Boşanma Davasını Kim Açmalıdır?
Evlilik birliğinden zarar görmüş ya da zarar gören kadın ya da erkek şahsi olarak ya da vekilleri aracılığı ile boşanma davasını açabilmektedirler. Taraflar mahkemeye delillerini sunarlar ve hâkim de bu deliller eşliğinde dosyayı inceleyerek kararını verir. Boşanma davasını ilk açan kazanır şeklindeki kanı yanlış bir kanıdır. Bu kanı gerçeği yansıtmamaktadır. Açılan davayı her davada olduğu gibi davasında haklı olan kadın ya da erkek kazanmaktadır. Kazanmak için de deliller sağlam olmalı ve gerçeği yansıtmalıdır. Mühim olan tüm iddiaların ve haklılığın ispat edilebilir olmasıdır.
Boşanma davasını kim açarsa avantajlı olur şeklindeki algı gerçeği yansıtmamaktadır. Çünkü davayı açan değil kusurlu olan taraf önem taşımaktadır. Davayı kadının ya da erkeğin açması bir farklılık taşımayacaktır. Anlaşmalı boşanma davasını da kimin açtığının bir önemi bulunmamaktadır. Taraflardan herhangi birisi boşanma dilekçesini mahkemeye sunabilir. Duruşma gününe kadar da anlaşmalı boşanma protokolünün mahkeme heyetine sunulmuş olması lazımdır. Her iki taraf da anlaşarak anlaşmalı boşanma davası açtığı için davayı kim açarsa haklı olur gibi bir durumun söz konusu olması zaten mümkün değildir. Boşanma davasını açan tarafın karşı tarafa karşı herhangi bir avantajı bulunmamaktadır.
